مته های حفاری (Drill bits or applicator)
مته ها در حفاری اصلی ترین بخش لوازم درون چاهی به شمار می روند و موقعیت قرار گیریشان در پائینترین بخش چال و در تماس مستقیم باسنگ و یا خاک می باشد و عامل انتقال انرژی دریافتی از لوله های حفاری و یا چکش حفار به سنگ و یا خاک می باشد و از این طریق موجب نفوذ در آنها می گردد جنس مته ها باید به گونه ای باشد که در مقابل سختی سنگها و حرارت و فشار اعماق چال مقاومت کند.
1– مته های مورد استفاده در سیستم حفاری چرخشی
– مته های تیغه ای : این مته ها از دو ، سه یا چهار تیغه که معمولا از جنس کربور تنگستن بوده و بر روی بدنه فولادی نصب شده ساخته می شوند نوع دو تیغه ای آن به نام دم ماهی معروف است و برای حفاری در طبقات نرم به کار می رود.
– مته های چرخشی مخروطی (Cone type or rolling cutter ): برروی قسمت جلوی این مته ها دو الی شش مخروط دوار نصب شده اند که راس مخروطها به سمت مرکز و قاعده آنها به سمت جداره چال می باشد و بر روی بدنه مخروطها با توجه به بکارگیری آنها در سنگهای نرم و یا سخت قطعات کربور تنگستن با فواصل متفاوت و شکل V نصب گردیده است این مته ها توانسته اند در سنگهای سختی همچون گرانیت و سنگ معدنی بسیار سخت آهن دار قابلیت نفوذ پذیری قابل توجه ای داشته باشند مته های مخروطی چرخشی در سییستم حفاری دورانی به کار می روند.
– مته های الماسی (Diamond bits ):الماس سختترین ماده ای است که تا کنون شناخته شده است و از کربن خالص متبلور ساخته شده است این مته ها به اشکال مختلف ساخته شده و ذرات الماس به روی آن جایگزاری می گردد و روی آنها با پودرهای فلزی پوشانده می شود اشکال عمده مته های الماسی صرفنطر از هزینه اولیه آن ظرافت و ترد بودن آن است توصیه می شود از وارد آمدن هر گونه ضربه به آن پرهیز شود.
2– مته های مورد استفاده در سیستم حفاری ضربه ای
– مته اسکنه ای(Chisel bit ) : غالبا در حفاری با چالزنهای دستی به کار می رود و برای قطرهای کمتر از 76 میلیمتر استفاده می شود.
– مته تقاطعی(Cross bit ) : این مته ها نوع تکامل یافته مته های اسکنه ای هستند و قاعده آنها غالبابه شکل حرف X ساخته می شود و جهت حفاری از قطر 38 میلیمتر الی127 میلیمتر ساخته می شوند.
3– مته های دگمه ای(Button bit ) : مته دگمه ای با سطحی صاف و برجستگیهای کروی مانند از جنس کربور تنگستن ساخته می شوند و به علت دگمه ای بودن قسمتی از مته که با سنگ در تماس است نقاط تمرکز تنش و حرارت بهینه گردیده و لذا اصطکاک دندانه ها و مته باسنگ کمتر و عمر آن زیادتر خواهد بود مته های مورداستفاده در روش حفاری D.T.H از این گونه می باشد.
